Türkiye’nin uzay çalışmalarında bir dönüm noktası olarak kabul edilen ve milli imkanlarla geliştirilen yer gözlem uydusu GÖKTÜRK-2, uzaydaki görev süresinde önemli bir eşiği daha geride bıraktı. TÜBİTAK tarafından yapılan açıklamaya göre, 18 Aralık 2012 tarihinde fırlatılan uydu, yörüngedeki 13. yılını başarıyla tamamladı.
Tasarım ömrü 5 yıl olarak planlanmasına rağmen, sahip olduğu dayanıklı altyapı ve yerli mühendislik başarısı sayesinde bu süreyi 2.5 kattan fazla aşan GÖKTÜRK-2, Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki (TSK) aktif görevini tamamlayarak yeni bir role bürünüyor.
Göktürk-2 Yer Gözlem Uydusu TSK’dan TÜBİTAK UZAY’a Devredildi
Fırlatıldığı günden bu yana Türk Silahlı Kuvvetleri’nin istihbarat ve yer gözlem ihtiyaçlarını karşılayan uydu, 13 yıllık operasyonel sürecin ardından TÜBİTAK UZAY uhdesine geçti. Kurumdan yapılan açıklamada, uydunun bundan sonraki süreçte sağladığı bilgi birikimiyle yeni nesil uydulara veri kaynağı olacağı ve genç araştırmacıların eğitiminde kullanılacağı belirtildi.
Bu görev değişimi, uydunun emekliye ayrılmasından ziyade, bir “uzay laboratuvarı” olarak hizmet vermeye devam edeceği anlamına geliyor. Uydudan elde edilecek telemetri verileri, batarya yaşlanması ve güneş paneli verimliliği gibi uzun dönemli uzay ortamı etkilerinin incelenmesi açısından kritik önem taşıyor.
GÖKTÜRK-2’nin En Önemli Özelliği Yüksek Yerlilik Oranı
GÖKTÜRK-2’nin fırlatıldığı 2012 yılında yapılan resmi açıklamalarda, projenin en stratejik başarısının yüksek yerlilik oranı olduğuna dikkat çekilmişti. Dönemin TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Yücel Altunbaşak’ın ifadelerine göre; Türk mühendisleri tarafından geliştirilen uydunun yazılımında %100, donanımında ise %80 oranında yerlilik başarısı yakalandı. TSK’nın operasyonel ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanan ve 15 gigabyte görüntü depolama kapasitesine sahip olan uydu, dünyayı günde yaklaşık 15 kez turlayarak geniş bir kapsama alanı sunuyor. Türkiye’yi kendi uydusunu üretebilen sayılı ülkeler ligine taşıyan bu proje, o dönemde yerli uydu teknolojisinin DNA’sının çözüldüğünün ve sistemin ana mekanizmasının millileştirildiğinin en somut kanıtı olarak kayıtlara geçmişti.
Yerli Mühendisliğin Dayanıklılık Testi
TUSAŞ ve TÜBİTAK UZAY iş birliğiyle geliştirilen GÖKTÜRK-2, Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü ilk milli yer gözlem uydusu olma özelliğini taşıyor. 2012 yılında Çin’deki Jiuquan Fırlatma Merkezi’nden uzaya gönderilen uydu, yaklaşık 686 kilometre yükseklikteki Güneş eş zamanlı yörüngede görev yapıyor.
Uydunun en dikkat çekici teknik başarısı ise ömür beklentisini aşması oldu. Uzay ortamındaki yüksek radyasyon, aşırı sıcaklık farkları ve vakum koşullarına karşı 5 yıl dayanacak şekilde tasarlanan uydunun alt sistemleri, 13 yıldır kesintisiz çalışmayı sürdürüyor. Bu durum, Türkiye’nin uydu güç sistemleri, ısı kontrol yapıları ve yönelim belirleme algoritmaları konusundaki mühendislik kabiliyetinin uluslararası standartların üzerinde olduğunu kanıtlıyor.
GÖKTÜRK-2, kendisinden sonra geliştirilen GÖKTÜRK-1, İMECE ve TÜRKSAT 6A gibi projeler için de teknolojik bir temel oluşturmuştu. Dünyayı günde yaklaşık 14 kez turlayan emektar uydu, Türk uzay tarihinin en uzun soluklu görevlerinden birine imza atmaya devam ediyor.
Anahtar kelimeler: GÖKTÜRK-2, TÜBİTAK UZAY, yerli gözlem uydusu, Türk uzay çalışmaları, TUSAŞ uydu, GÖKTÜRK-2 özellikleri, 18 Aralık 2012
