Rize Dernekleri Federasyonu’nun düzenlediği etkinlikte konuşan Türk Havacılık ve Uzay Sanayisi (TUSAŞ) Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, yerli ve milli uçak projesi KAAN’ın gelişim sürecini ve genç mühendislerin bu proje üzerindeki etkisini anlattı.
Kotil, konuşmasında özellikle genç mühendislerin projeye katkılarını vurgulayarak, “KAAN’ı liseliler yapıyor. KAAN’nın başarılı olmasının nedeni genç arkadaşların gece gündüz çalışmasından kaynaklı.” dedi ve teknik lise öğrencilerinin staj programları aracılığıyla projeye nasıl dahil olduklarını detaylandırdı. KAAN projesinin, genç mühendislerin gece gündüz demeden çalışmaları sayesinde başarıya ulaştığını belirtti.
Bu mühendislerin işi KAAN ile bitmeyecek arkasından ismi konmamış projeler gelecek. Türkiye bu konuda en az 100 yıl çalışacak.
TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil
Kotil, biz Almanya’dan iyiyiz Almanların KAAN gibi bir uçağı yok, Euro Fighter’ları var ama biz ondan çok daha üstün olanını yapıyoruz. Almanya’dan daha iyisini yapabiliriz çünkü öğrenmeye açık genç bir neslimiz var. Onlara geçmiş olsun, onlar Mercedes yapmaya devam etsinler onlar yaşlanmışlar, ruhları da yaşlanmış bize yetişemezler. Biz yeni geldiğimiz için temiz bir sayfadan başlıyoruz. Türkiye genç nüfusu ile yeni teknolojileri öğrenecek ve uzmanlaşacak, Avrupayı bu şekilde geçeceğiz.
TUSAŞ Genel Müdürü, savunma sanayisinde yerlilik ve millilik kavramlarının önemine değinerek, Türkiye’nin savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilen KAAN projesinin, ülkenin teknolojik bağımsızlığı için kritik bir adım olduğunu ifade etti. Ayrıca, projenin sadece bir uçak üretmekten öte, Türkiye’nin gelecekteki savunma stratejilerine yön verecek bir platform olduğunu söyledi.
Avrupa’nın büyük bir ülkesinin genel kurmay başkanı geldi, mühendis gençlerimiz yok diye şikayet ediyordu. Ben de sorun değil parasını verin biz sizin için yaparız dedim.
TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil
Kotil, genç mühendislere tavsiyelerde bulunarak, eğitim hayatları boyunca yüksek notlar almalarının ve sürekli çalışmalarının önemini vurguladı. Ayrıca, mühendis adaylarına kendilerini ifade etme becerilerini geliştirmelerini ve teknik bilgilerini derinleştirmelerini önerdi.
Etkinlikte ayrıca, TUSAŞ’ın kompozit malzemeler üzerine kurduğu yeni tesis ve bu tesisin uluslararası havacılık firmalarına parça üretimi yaparak Türkiye’nin ihracatına katkı sağladığı konularına da değinildi. Kotil, bu tesisin KAAN projesi için de kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Kotil, tesisleri de dahil KAAN için 2 milyar dolar harcandığı bilgisini paylaştı.
Önemli olan KAAN’ı uçurmak değil KAAN’ı üretmek te değil. Önemli olan TUSAŞ’ı KAAN gibi bir uçağı üretecek hale getirmek.
TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil
KAAN 2028’te teslim ediyoruz Hava Kuvvetlerine 20 tane. 2030’larda 2032’lerde yüzlerce olacak. KAAN neredeyse %100’e yakın yerli. Motoru ve Fırlatma koltuğu hariç. Kanopiyi yapan VOLA firması ilk yapıyor, iniş takımlarını yapan TAAÇ ilk defa yapıyor bu nedenle çok çalışıyoruz.
Konuşmasında bu yatırımların öneminde değinen Kotil, Türkiye Avrupa ülkelerini geçecek ekonomik olarak ta teknolojik olarak ta fakat bu gelilmeyi devam ettirmemiz lazım. Bunun için arkasının gelmesi lazım bizden sonra gelecek genç mühendisleri eğitmemiz ve onlara teslim etmemiz lazım dedi.
Uçağın yerliliği üzerine gelen bir soru üzerine Kotil, bu uçak yüzde 100 yerli olmak zorunda, Motoru da yapıyoruz inşallah 2028-2029’da kendi motorumuzla uçacağız. Böyle bir proje de dışa bağımlı olamazsınız dedi.
KAAN’nın motorunu da biz yapacağız, bu uçağın her bir parçası yüzde 100 yerli olacak ve olmak zorunda.
TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil
Dinleyicilerden gelen bir F-35 sorusu üzerinde Temel Kotil, bu uçak F-35’den iyi bir uçak, F35, 6 ton taşıyor bu 10 ton taşıyor, F-35 tek motorlu bir uçak KAAN ise çift motorlu, çift motor demek daha fazla enerjive güç demek, daha uzağı aydınlatan radar demek. KAAN’ı F-22 ile karşılaştırabilirsiniz fakat ABD onu kimseye satmıyor dedi.
Türkiye neden daha önce böyle bir uçak üretemedi sorusu üzerinde Kotil, Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra Türkiye uçak yapmak istedi ve Türkiye’de F-16 montajı yapıldı. Nuri Demirağ’lar var Hürkuş’lar var ama bunlar da yeterli olmadı. 1940’ta Ankara da rüzgar tüneli yapıldı ama yine yeterli olmadı. Çünlü bugünki gibi işin içinde gençler yoktu ve devam ettirilemedi ve tabii ki siyasi irade de yoktu. Şimdi finansman da var, gençler de var, siyasi irade de var dedi.
Konuşmasının sonlarına doğru KAAN’nın imalatı üzerine de bilgiler veren Kotil, KAAN’nın gövdesinin tamamen kompozit malzemeden oluşturulduğu bilgisini de katılımcılar ile paylaştı.
